Edip Sevinç, yaptığı açıklamada, Doğu Karadeniz’de ‘baba vefat edince oğulların araziyi bölüşme’ metodunun fındık bahçelerinin bölünmesine, bakımsız bırakılmasına ve dekar başına verim miktarının düşmesine sebep olduğunu hatırlattı.
Bu durumda fındık firmalarının bahçe kiralama yöntemiyle bunun önüne geçilebileceğini belirten Sevinç, 2006 yılında İhracatçılar Birliği ve Fındık Tanıtım Grubu Başkanlığı döneminde bir heyetle bahçeleri incelemek adına ABD’nin Oregon bölgesine gittiklerinde karşılaştıkları modelin Türkiye’de tartışılması gerektiğini vurguladı.
“ABD MODELİ ARAZİ BÖLÜNMESİNİ ÖNLÜYOR”
Sevinç, Oregon’da 200 ton fındık üretilen bir çiftliği ziyaretlerinde karşılaştıkları modeli şöyle anlattı: “Bu araziler kimin diye sorduk. Araziler muhtelif kişilerindi. Yani kimisinin 150 dönüm, kimisinin 20 dönüm arazisi vardı ve bu arazileri bir şirket kiralamıştı.
Buradaki sistem hakkında şu örneği verebilirim. Diyelim ki, bir kişinin 150 dönüm arazisi var. Şirket bu araziyi kiralıyor. Fındığı üretiyor, aldığı kazancı hisselerine ilave ediyor. Zaten şirket borsaya açık bir şirket. Diyelim ki, bu arazinin sahibi olan kişi hak vaki oldu vefat etti. Bu kişininde 3 çocuğu var.
Bu şirket, arazi sahibi vefat eden babanın çocuklarına hisseleri 3’e bölüyor ama arazi bölünmüyor. Böylelikle miras babadan oğula geçiyor. Bizde ne oluyor. Dede öldü, arazi baba ve amcaya arazi ikiye bölündü. Onlar öldüler çocuklarına 5’e 10’a bölündü. Adam başına 5 dönüm, 10 dönüm arazi yok. Gün gelecek Türkiye’de bu sistem tartışılacak.”
“ÜRETİCİ DESTEKLENMESİ ŞARTLARA BAĞLANMALI”
Türkiye’de fındık üreticisinin desteklenmesi modelinin şartlara bağlaması gerektiğini de belirten KFMİB Başkanı Edip Sevinç, “Fındıkta masrafı azaltıp karı yükselmemiz gerekiyor. Fındık Tanıtım Grubu olarak devlete önerdiğimiz arazi başına prim uygulamasının artık bazı şartlara bağlanması gerekiyor.
Bahçesiyle ilgilenen, verimi artıran, çocuk işçiliğindeki mücadelede bize yardımcı olan bilinçli üreticinin daha fazla prim alması hakkıdır. Bunları yapmayanın da daha az prim almaya razı olmaları gerekir” şeklinde konuştu.
