Türkiye'de milyonlarca insanın girip sohbet ettiği sitelerde yaşananları gözler önüne sermek için yapılan deney bu sohbet odalarının çocuklar için ne kadar tehlikeli olduğunuda ortaya döktü.
Bilişim Hukuku Derneği’nin (BHD) internetteki sohbet odalarında yaptığı deney korkunç bir gerçeği ortaya çıkardı. 11 yaşındaki bir kız çocuğu profiliyle sohbet odalarına giren dernek yetkililerine 120 kişi mesaj yazdı, bu mesajlardan 65’ini ise cinsel içerikli mesajlar oluşturdu. Bazı kullanıcılar ilişki karşılığında para teklif ederken sadece 10 kişi, çocuğu uyararak sohbet odalarında olmasının doğru olmadığını yazdı ve sohbet sitesinden uzaklaştırmaya çalıştı.
Sahte hesap yaratıldı
BHD, çocukların internette nasıl bir tehlikeyle karşı karşıya olduklarını ortaya koyabilmek için yaptığı deneyde 11 yaşında bir kız çocuğu profili oluşturuldu. Profile kullanıcı ismi olarak da ‘Merve_11’ nicki seçildi. Google’da herhangi bir çocuğun yapacağı şekilde ‘sohbet ve chat’ kelimeleri aratıldı ve çıkan sonuçlardan sohbet siteleri, temalarına göre rastgele seçildi. Sohbet odalarına girdikten sonra kimseye yazmadan, mesajlar gelmeye başladı. Konuşmaların başında ve belli noktalarında kullanıcı ‘yaşının 11 olduğunu’ özellikle belirtti.
Kullanıcı, karşı tarafa cinsel içerikli hiçbir şey yazmadığı gibi cinsel soru sohbet ve yönlendirme isteklerine, karşı tarafı daha da cesaretlendirecek ya da tahrik edebilecek herhangi bir şey de yazılmadı. 11 yaşındaki bir çocuğun sömestr tatilinden, karnesinden, hobilerinden bahsedildi. Buna rağmen alınan mesajlar cinsel içerikli oldu. Deneyin sonuçları şöyle:
Escortluk teklif ettiler
l Kayıt altına alınan 120 konuşma yapıldı. Bunların 65’i cinsel içerikli oldu. Kullanıcı ile konuşanlar kendilerini doktor, öğretmen, mühendis, güvenlik görevlisi, dolmuş şoförü olarak tanıttı. Sohbet edenler ise 18-55 yaş aralığında yer aldı. Önce kullanıcının yaşının küçük olduğunu belirten 50-55 yaşındaki kişiler daha sonra cinsel içerikli sohbete başladı.Bu kişiler arasında parayla bekâret satın almak isteyen kişiler bile oldu. Bazı kişiler kullanıcıya escortluk teklif etti. Kullanıcıya annesini soranlar, onu düşlediklerini belirtenler de oldu.
Sadece 10 kişi uyardı
l Merve_11 ‘konuşmak istemiyorum’ diyerek sohbeti kesmeye çalıştığında, karşı taraftakiler e-mail, Facebook, skype gibi sosyal ağlar üzerinden sohbete devam etmek istedi.
l 120 kişiden sadece 10 kişi kullanıcının yanlış yaptığını ve bu saatte uyuması gerektiğini söyleyip siteden çıkartmaya, sohbetten uzaklaştırmaya çalıştı.
l Bazıları ise “cinsel amaçlı olarak burada olduklarını ancak çocuk olduğu için kıyamayacaklarını” söyledi.
Cezalar artırılmalı
Araştırmayı yapan BHD’nin Başkanı Av. Kürşat Ergün ile konunun uzmanı hukukçular deneyle ilgili olarak şu görüşleri paylaştı:
“Dernek olarak son günlerde internet üzerinde çocuk istismarı konusunda ciddi artış gözlemlendiği için konunun rakamsal verilerini ortaya koymak adına bu deneyi yaptık. Verilerden de anlaşılacağı üzere çocuklarımız internette ciddi tehdit altında. Bizim için öncelik aile ve çocukların bilinçlendirilmesidir. Güvenli internet paketleri var ama kısıtlamak da tam çözüm değil. Cezalar artırılmalıdır. Çocuğa cinsel içerikli fotoğraf, video gibi şeyler gönderenler TCK’nın 226. maddesi uyarınca 6 aydan 2 yıla kadar ceza alıyorlar. Bize göre bu cezalar da yetersiz, daha yüksek olması gerekiyor.”
Yasaklamak çözüm değil
- Doç. Dr. Mustafa Akgül (İnternet Teknolojileri Derneği Başkanı): Deney vahim durumu gösteriyor ama hangi sistemi kurarsanız kurun çocuklar bu sistemin açığını bulacaktır. Güvenli internet paketi ya da çocuk şifresi denilen şey işe yaramaz. Yasaklama ile de bir çözüm elde edilemez. Çocukları korumak isterken onların bilgi kaynaklarına erişimi de yasaklanmış oluyor. Burada görev anne ve babalara düşüyor. Çocukların iyi bilinçlendirilmesi gerekiyor.
- Gökhan Ahi (Avukat, Bilişim Hukuku Uzmanı): Bu deney, çocukların internette karşılaşabileceği tehlikelerin yanı sıra, içinde yaşadığımız toplumun hastalıklı kişiliklerini göstermek bakımından da önemlidir. Bu durumda sadece bir araç olan interneti sorgulamak yerine, 11 yaşında olduğunu ısrarla belirten bir çocuğa cinsel taleplerde ve söylemlerde bulunan kişileri, yani toplumu sorgulamak gerekir.
- Doğukan Özdoğan (Avukat): İnternette çocuklar için ciddi sorun oluşturabilecek tehlikeler var. Ancak burada çözüm kısıtlama değil; kontrol ve bilinçlendirme olmalı. 11 yaşındaki çocuğa bu şekilde yaklaşım ciddi bir ahlaki çürümeye işaret ediyor.”
Çocuklarınızı nasıl korursunuz
Çocuklarını internetin zararlarından korumak için ebeveynlerin yapması gerekenler var. Yasaklamak kolay bir çözüm gibi görünebilir ama kesinlikle önerilmiyor. Ebeveynlerin şunlara dikkat etmesi öneriliyor:
- Çocuğunuza nasıl bir bilgisayar, mobil cihaz, oyun konsolu, internet bağlantısının uygun olacağını düşünün.
- Çocuğunuzun nereden, ne zaman kiminle ve ne kadar süreyle internet bağlantılı cihazlar kullanabileceğine karar verin.
- Güvenli ve sorumlu bir internet kullanımı için mutlaka çocuğunuzla internet üzerinde nelere dikkat etmesi gerektiği konusunda konuşun. Olası tehditlerden bahsedin.
- Kuralların ötesinde iyi ya da kötüyü çocuğunuza gösterin. İyi bir rol model olabilmek için çabalayın. Sizin yaptığınız kötü bir davranışın ardından çocuğunuzun doğru davranması beklenemez.
- Çocuğunuz ısrarla sosyal ağlara girmek istiyor ve siz de artık yaşının yeterli olduğuna inanıyorsanız, ilk deneyiminde birlikte olun.
- Ne kadar yasak, o kadar cezbedici. Bunun yerine çocuğunuzun gerçekten daha iyi bir deneyim yaşaması için uğraşın.
Aile koruma şifreleri var
İ
nternet sağlayıcılar, anne babalara yönelik ‘aile koruma şifresi’ gibi seçenekler de sunuyor. Aile koruma şifresi gibi uygulamalarla çocuklarınızın sakıncalı sitelere girmesini ve sakıncalı kişilerle iletişime geçme olasılığını engelleyerek, internetten en iyi şekilde faydalanmalarını sağlamanız mümkün.
Aile koruma şifresiyle, içerik filtreleme sayesinde zararlı sitelere girişi engelleme, zaman kontrolüyle belirli günlerde limitli internet kullanımı, çocukların yaşlarına göre özelleştirilebilen filtre ve zaman ayarları, önceden tanımlanmış kategorilere göre kolayca filtreleme özelliklerinden yararlanabiliyorsunuz. Milliyet
